TÌNH BẠN VÀ CHÍNH TRỊ

Người Việt chúng ta ở hải ngoại rất may mắn được sống trong một xã hội mà tất cả các quyền tự do căn bản của con người được tôn trọng và bảo vệ. Chính trị, tôn giáo, và mầu da là những vấn đề rất phức tạp, gây ra những mâu thuẫn trầm trọng trên toàn thế giới. Đây không phải là điều mới mẻ mà là một vấn đề đã có cả ngàn năm, không dứt với hàng triệu người bỏ xác. Tuy nhiên, nếu cố gắng xử sự khéo léo trong một xã hội văn minh, chúng ta vẫn có cơ hội tận dụng những quyền tự do nêu trên và giữ được những tình cảm quý hóa lâu dài.

Chỉ trong vòng vài năm gần đây, Hoa Kỳ, một quốc gia lãnh đạo thế giới về dân chủ, lại là một quốc gia có sự chia rẽ trầm trọng nhất trong xã hội về đảng phái và lãnh đạo. Sự chia rẽ trầm trọng đến độ bạo động được khuyến khích, chính quyền địa phương trở nên thù nghịch, bạn bè ghét bỏ, gia đình tan nát, họ hàng tan rã, anh chị em hiềm khích, và còn vô số những chuyện đáng buồn khác.

Không phải chỉ có gần ngày bầu cử, tôi nghĩ chuyện bạn bè viết về chính trị và những hậu quả của nó đã, và sẽ tiếp tục cho nhiều năm nữa. Khi bạn bè viết ra hay chia xẻ một điều gì về chính trị, tôi thường thấy có hai lý do.

Thứ nhất là vì họ muốn trình bày quan điểm cá nhân của mình với hy vọng có được những người bạn cùng chí hướng tán thành, bàn ra, tán vào cho thêm hả dạ. Đáng tiếc, hầu hết những câu chuyện đều là những lời nhục mạ, phỉ báng, bới móc, bôi bấn giới lãnh đạo, đảng phái đối nghịch hơn là đưa ra những ý kiến xây dựng, ôn hòa. Với những người bạn không cùng chí hướng với người viết, đôi khi họ tranh cãi, nhưng hầu hết chẳng ai thèm đọc bài viết của người viết. Lý do: vừa mất thì giờ, lại vừa thêm bực mình. 

Điều đáng nói là cho dù bạn gào thét, chửi bới, nhục mạ ngày đêm nhiều như thế nào đi nữa, bạn cũng chí có một lá phiếu để bầu, không hơn, không kém. Tuy nhiên, sự tai hại lớn lao nhất là có thể bạn sẽ mất một nửa số bạn mà bạn đã bao năm quen biết và quí mến. Với những người tiểu thương (small and medium business, SMB), có thể bạn sẽ mất một nửa khách hàng mà bạn đã tốn rất nhiều tiền bạc và công sức để gây dựng trong bao năm trời! Câu hỏi mà bạn nên tự hỏi ở đây là điều ấy có đáng làm hay không? 

Đảng phái chính trị là một điều rất cá nhân và được tôn trọng. Tuy nhiên, nếu bạn muốn cho mọi người biết, bạn có thể để trong profile của mình. Nếu bạn vẫn muốn bày tỏ quan điểm của mình và trao đổi với những người cùng chí hướng, bạn có thể tham gia vào những nhóm như là "Trump for President 2020" hoặc là "Biden/Harris for President 2020" và rủ bạn của bạn cùng tham gia. Những nhóm này có hằng trăm ngàn thành viên, đủ chủng tộc, đủ thứ tiếng. Bạn có thể mạt sát, chửi bới ngày đêm và có hằng trăm ngàn người cùng làm điều ấy với bạn, 24/24, chẳng làm mất lòng ai, và ai cũng hả hê cả.

Lý do thứ hai tôi nghĩ là người viết về chính tri, tuy là thiểu số, là muốn tạo một ảnh hưởng (influencer) cho những người đọc của mình. Tuy nhiên, tôi không nghĩ điều này thành tựu được. Người dân Hoa Kỳ, kể cả người Mỹ gốc Việt, hầu hết đều có một sự hiểu biết rất cao về xã hội, chính sách đối nội, đối ngoại, kinh tế, lịch sử cận đại cũng như lịch sử lâu dài của Hoa Kỳ và thế giới dựa vào những hiểu biết tích tụ qua nhiều năm với những dữ liệu bất tận. Không phải chỉ những điều rêu rao bề ngoài, nói năng ồn ào, văng mạng, hoặc những sự kiện tức thời mà họ thay đổi niềm tin vào những nhà lãnh đạo và chính sách phức tạp của một đảng nào đó.

Nếu bạn nghĩ rằng bạn không thể thay đổi được ý hướng chính trị của bạn của bạn, thì bạn nên viết để làm gì? Nó sẽ cho bạn được điều gì? Có lợi hay có hại hơn cho bạn? Vậy câu hỏi mà bạn nên tự hỏi, một lần nữa, là điều ấy có đáng làm hay không? 

Tình cảm xã hội, gia đình, bạn bè, họ hàng, không cần phải nói nhiều, là những điều hiếm quý, được xây dựng trên một nền tảng của niềm tin rất lâu dài, nhưng cũng rất mong manh. Rất dễ đánh mất nhưng rất khó để giữ lấy. Có lẽ nó đòi hỏi tất cả chúng ta, không riêng một ai, phải nghĩ đến và cố gắng với chính bản thân mình để làm được điều đó. Tôi đang cố gắng đây. Bạn thì sao?  

Lời "viết" không mất tiền mua

Lựa lời mà *viết" cho vừa lòng nhau :) 

Frank Nguyễn

Saratoga, Sept 3, 2020